Trong cuộc sống hiện đại, hệ tiêu hóa của con người rất dễ bị quá tải do chế độ sinh hoạt hàng ngày, lúc thì quá no, lúc lại quá đói. Thêm vào đó, các loại thực phẩm, đồ ăn, nước uống còn ẩn chứa nhiều hiểm nguy như: thuốc trừ sâu, lạm dụng hóa chất bảo quản, chất tạo màu, mùi và vị. Ngoài ra việc sử dụng thuốc kháng sinh chữa bệnh dài ngày sẽ dẫn tới mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Tất cả các nguyên nhân trên khiến hệ tiêu hóa bị rối loạn. Ngoài việc dùng thuốc, chúng tôi xin giới thiệu những món ăn bổ dưỡng giúp cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh để bạn đọc tham khảo và áp dụng.
Cháo thịt dê, cao lương: Thịt dê 100g, gạo cao lương 100g, muối ăn vừa đủ. Thịt dê rửa sạch thái quân cờ, cho cùng gạo cao lương đãi sạch, nước 1 lít nấu loãng cho chút muối ăn ngày 2-3 lần mỗi lần 1 bát. Dùng cho các chứng bệnh tỳ, vị hư nhược, rối loạn tiêu hoá.
Cháo cá diếc, táo đỏ: Cá diếc 250g, táo đỏ 50g, gạo lức 100g, hành, gừng, rượu vang, muối tinh vừa đủ. Cá diếc làm vẩy, bỏ mang và nội tạng, rửa sạch cắt miếng, cho vào nồi, cùng với nước, rượu vang, hành, gừng, muối nấu chín nhừ, dùng sàng lọc bỏ bã, lấy nước, cho gạo đãi sạch, táo đỏ thêm nước vừa đủ, đun nhỏ lửa từ từ đến khi hạt gạo nở ra, cho muối vừa đủ là được. Dùng cho các chứng bụng lạnh đau do tràng vị bất hoà, chống nôn mửa, chân tay phù thũng.... Ngày 1 bát, chia ăn vài lần. không nên ăn các thức ăn sống nguội lạnh.
Cháo ca la thầu: Ca la thầu 50g, thịt dê chín 50g, hành lá 5g, gừng lá 5g, muối tinh 2g, mì chính 2g, dầu thơm 25g, gạo nếp 100g. Ca la thầu rửa sạch cắt vụn, thịt dê chín cũng thái vụn, sau đó cho dầu ăn vào xào qua ca la thầu, thịt dê cho thơm, cho 1 lít nước và gạo nếp đãi sạch vào, ban đầu lửa to đun sôi, sau lửa nhỏ nấu đến khi hạt gạo nở ra lại cho tiếp hành, gừng, muối vừa đủ đun qua là được. Dùng cho chứng ăn không tiêu, bụng lạnh đau, tiêu khát, hoàng đản.... Ngày 1 bát, chia ăn vài lần.
Cháo ngưu đỗ (bao tử trâu, bò), song nha:
Ngưu đỗ (bao tử bò) 100g, cốc nha 30g, mạch nha 30g, mề gà 100g, gạo lức 50g, muối ăn vừa đủ. Ngưu đỗ rửa sạch, cắt quân cờ, cốc nha, mạch nha, mề gà cho vào túi vải, cho tiếp gạo lức đãi sạch, cùng ngưu đỗ, túi vải vào nồi, đổ nước nấu chín nhừ, cho gia vị là dùng được. Dùng cho các chứng rối loạn chức năng tiêu hoá và chứng cam tích... Ngày 1 bát, chia ăn vài lần.
Cháo bát bảo:
Khiếm thực 6g, sơn dược 6g, phục linh 6g, liên nhục 6g, nhân ý dĩ 6g, bạch biển đậu 6g, đẳng sâm 6g, bạch truật 6g, gạo lức 150g. Lấy 8 vị thuốc đầu rửa sạch, cho nước nấu khoảng 40 phút, bỏ bã lấy nước, cho gạo lức đãi sạch vào nước thuốc, nấu đến khi được cháo, cho gia vị vào dùng. Dùng cho các chứng bệnh hấp thu kém do tỳ vị hư nhược. Ngày 1 bát, chia ăn vài lần.
Cháo lá lách, bao tử lợn, cà rốt:
Lá lách 100g, bao tử lợn chín 50g, cà rốt 100g, rượu vang 5g, dầu ăn 25g, bột hồ tiêu 2g, hành lá 5g, gừng 5g, gạo lức 100g, gia vị vừa đủ. Lá lách, bao tử lợn và cà rốt rửa sạch, cắt nhỏ hạt lựu, cho dầu ăn vào nồi, cho lá lách, bao tử lợn, cà rốt vào xào qua, cho rượu vang vào, cho tiếp 1 lít nước, gia vị, hành gừng, gạo lức đãi sạch vào rồi nấu cháo, cháo chín cho bột tiêu vào là được. Dùng cho các chứng tỳ vị khí hư, rối loạn tiêu hoá. Ngày 1 bát, chia ăn vài lần.
Cháo thần khúc:
Thần khúc 10-16g, gạo lức 100g. Thần khúc giã nát, cho 200ml nước nấu còn 100ml nước, bỏ bã lấy nước, cho gạo lức đãi sạch vào với 600ml nước nấu cháo loãng. Dùng cho các chứng bệnh rối loạn tiêu hoá, ăn tích khó tiêu, đại tiện nước lỏng và người cảm mạo phong hàn. Ngày 1 bát, chia ăn hai bữa sáng tối.
Cháo quả sung:
Sung quả 50g, đường phèn 100g, gạo lức 100g. Sung rửa sạch, cắt nhỏ, cho gạo lức đãi sạch vào nồi, nước 1 lít, đun sôi, cho sung và đường phèn vào nấu cháo. Dùng cho các chứng bệnh không muốn ăn, rối loạn tiêu hoá, viêm ruột, kiết lỵ. Ngày 1 bát, chia ăn vài lần.
Cháo phật thủ, đường phèn:
Phật thủ 15g, đường phèn 15g, gạo lức 100g. Phật thủ rửa sạch, cho nước đun, bỏ bã lấy nước, sau đó cho gạo lức đãi sạch, đường phèn vào nấu cháo. Dùng cho chứng người già dạ dày yếu, không thích ăn, rối loạn tiêu hoá, nôn mửa khó chịu. Ngày 1 bát, chia ăn vài lần.
BS. Lê Thu Hương