Ngày 11/3, Bộ Giao thông Vận tải đã có văn bản gửi Thủ tướng báo cáo kết quả tìm hiểu, đánh giá nguyên nhân sự cố lật mặt cầu treo Chu Va 6 xã Sơn Bình, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu. Trong đó, Bộ này kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an, UBND tỉnh Lai Châu xem xét, khởi tố vụ án để truy cứu trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân liên quan.
Bốn đơn vị bị kiến nghị xử lý trách nhiệm là nhà thầu, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, chủ đầu tư và ban quản lý.
Theo Bộ, nhà thầu (doanh nghiệp tư nhân xây dựng Ký Hoa) phải chịu trách nhiệm về nguyên nhân sự cố do thi công ắc neo tăng đơ không đúng kích thước thiết kế, công nghệ chế tạo dẫn đến không đảm bảo yêu cầu chịu tải, gây sự cố nghiêm trọng. Ngoài ra, Ký Hoa phải chịu trách nhiệm về thi công trụ tháp không đúng hồ sơ thiết kế.
Tư vấn thiết kế là Công ty TNHH Tư vấn công nghiệp Lào Cai phải chịu trách nhiệm về các sai sót trong hồ sơ thiết kế, không chỉ dẫn về mác thép đúc ắc neo tăng đơ, không giám sát quyền tác giả với một số bộ phận công trình như ắc neo tăng đơ và trụ tháp cầu, nghiệm thu các hạng mục không đúng yêu cầu thiết kế.
Bên tư vấn giám sát (Ban Quản lý dự án huyện Tam Đường) chịu trách nhiệm về việc không theo dõi, giám sát quá trình chế tạo, kiểm tra chất lượng, lắp đặt ắc neo, không kiên quyết loại bỏ những hạng mục không đúng thiết kế và không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, nghiệm thu các hạng mục công trình không đúng thiết kế.
Chủ đầu tư là UBND huyện Tam Đường phải chịu trách nhiệm tổng thể việc để xảy ra sự cố nghiêm trọng trong dự án xây dựng cầu Chu Va 6.
Trước đó, ngày 6 và 7/3, Bộ Giao thông đã có văn bản gửi UBND tỉnh Lai Châu và Bộ Công an đề nghị xem xét, khởi tố vụ án. Tuy nhiên, theo lãnh đạo Công an tỉnh Lai Châu thì kết luận về nguyên nhân sập cầu của Bộ Giao thông chưa đủ căn cứ khởi tố vì "cần phải mang ắc neo đi giám định".
 |
|
Bộ phận ắc neo tăng đơ được làm không đúng với thiết kế và không tuân thủ theo quy trình. Ảnh: Sơn Thủy.
|
Trong thông báo về nguyên nhân sập cầu Chu Va 6, Bộ Giao thông loại trừ khả năng quá tải vì thời điểm xảy ra sự cố, khoảng 50 người đi trên một nửa chiều dài cầu, tính ra tải trọng rải đều dọc cầu là 111 kg/m, nhỏ hơn 150 kg/m theo hồ sơ thiết kế; Đồng thời tổ công tác không phát hiện yếu tố môi trường bất thường như gió, nhiệt độ, cũng như không có hiện tượng cộng hưởng.
Theo Bộ, việc chế tạo ắc neo tăng đơ gặp hai sai sót lớn là không đúng thiết kế và không tuân thủ quy trình kỹ thuật. Cụ thể, tiết diện ắc thực tế tại vị trí nhỏ nhất khoảng 25 cm2 chỉ bằng khoảng 50% tiết diện chịu lực thiết kế. Bề mặt lỗ ắc neo tăng đơ lồi lõm biểu hiện không được gia công chế tạo đúng yêu cầu kỹ thuật, nhiều khả năng sử dụng biện pháp gia nhiệt thổi thủng chiều dày.
Điều này sai với chỉ dẫn kỹ thuật trong hồ sơ thuyết minh thiết kế do Công ty tư vấn công nghiệp Lào Cai lập từng nêu: "Các lỗ luồn bu-lông phải được chế tạo bằng cách khoan hoặc đột; tuyệt đối không được tạo lỗ bằng cách dùng que hàn để "thổi"".
Việc gia nhiệt không đúng quy trình sẽ làm thay đổi tính chất cơ lý của vật liệu thép. Vết đứt ắc neo tại hiện trường thể hiện rõ việc phá hoại đột ngột do vật liệu hóa giòn. Theo tổ công tác, đây là nguyên nhân trực tiếp gây sự cố.
Một sai phạm khác liên quan là việc thi công trụ tháp neo không đúng yêu cầu kỹ thuật, việc ốp gạch, trát phủ ngoài trụ tháp không có trong hồ sơ thiết kế và không đúng các quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng hiện hành.
|
Theo hồ sơ và báo cáo thẩm định, cầu Chu Va 6 thiết kế cho xe gắn máy, đoàn người đi bộ, xe súc vật kéo, tải trọng nhỏ hơn hoặc bằng 1,5 tấn. Hoạt tải tính chung 100 kg/m2 mặt cầu, quy ra tải trọng rải đều tiêu chuẩn theo chiều dài cầu là 150 kg/m, trong tính toán đã xét đến hệ số vượt tải là 1,4. Như vậy, cầu có thể chịu tải trọng đều theo chiều dài cầu là 210 kg/m tương ứng với tổng tải trọng 11,34 tấn.
Hệ cáp chủ dùng cáp đường kính D32 xuất xứ Hàn Quốc, có khả năng chịu tải 72,4 tấn, tổng khả năng chịu lực là 148,8 tấn, gấp 4,43 lần lực kéo yêu cầu trong hồ sơ thiết kế.
Hệ neo được thiết kế có khả năng chịu lực tối thiểu 60 tấn/1 bên, tổng khả năng chịu lực là 120 tấn, gấp 3,67 lần lực kéo tính toán yêu cầu.
Bộ phận ắc neo tăng đơ theo thiết kế bằng thép đúc, diện tích mặt cắt ngang chỗ nhỏ nhất là 50 cm2. Trong hồ sơ thiết kế không chỉ rõ mác thép, tạm tính với cường độ vật liệu của thép kết cấu cầu thông thường thì có khả năng chịu lực khoảng 100 tấn /1 bên, tổng khả năng chịu lực là 200 tấn, lớn hơn khả năng chịu lực kéo tính toán yêu cầu thiết kế 6,1 lần.
|
Hương Thu