Nội mạc tử cung là lớp màng (niêm mạc) phủ mặt trong tử cung (dạ con). Lớp niêm mạc này biến đổi hằng ngày theo các chất nội tiết của buồng trứng tiết ra trong chu kỳ kinh nguyệt. Lạc nội mạc tử cung là trường hợp các tế bào niêm mạc tử cung đi lạc chỗ, vào sâu trong lớp cơ của thành tử cung (lạc nội mạc trong cơ) hoặc “lạc” cả ra ngoài tử cung như ở buồng trứng, màng bụng (phúc mạc), thành ruột; thậm chí có khi còn ở trong thận hay phổi...

Biểu hiện lâm sàng điển hình là đau bụng trước kỳ kinh nguyệt, thậm chí kéo dài cho đến nửa sau của chu kỳ kinh nguyệt, có người đau bụng cho đến ngày cuối của chu kỳ. Theo thời gian, cơn đau bụng sẽ ngày càng nặng, kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, nôn ọe, tiêu chảy,...

Ảnh minh họa

Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Trong số phụ nữ bị vô sinh, có tới 30 - 50% có tổn thương lạc nội mạc tử cung. Cơ chế gây vô sinh của lạc nội mạc tử cung là do biến dạng các tổ chức vùng chậu gây dính, co kéo, ảnh hưởng đến chức năng vòi trứng, buồng trứng, tử cung.

Tế bào nội mạc tử cung đi “lạc” vào vị trí nào sẽ phát triển tại đó, tạo thành những ổ lạc nội mạc tử cung, gây rối loạn kinh nguyệt, thống kinh, đau bụng,... LNMTC ở buồng trứng làm giảm dự trữ noãn ở buồng trứng, ảnh hưởng đến chức năng phóng noãn và thụ tinh giữa noãn với tinh trùng. Ở vòi trứng gây dính hoặc tắc vòi trứng cản trở sự phóng noãn của buồng trứng. Dù ở giai đoạn nào LNMTC cũng có thể ảnh hưởng đến sự làm tổ của thai có thể gây hiếm muộn hoặc vô sinh.

Cần điều trị sớm

LNMTC nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, triệt để sẽ giúp người bệnh giảm những cơn đau khó chịu và cải thiện đáng kể khả năng sinh sản. Tùy từng mức độ của bệnh, người bệnh có thể được dùng các loại thuốc nội tiết có tác dụng làm thoái triển và làm teo các đám niêm mạc tử cung lạc chỗ. Việc dùng thuốc phải do bác sĩ chỉ định, cân nhắc sau khi đánh giá cụ thể mức độ nặng, nhẹ. Trong trường hợp tổn thương LNMTC ảnh hưởng đến khả năng sinh sản thì cần can thiệp phẫu thuật để gỡ dính, phá hủy các tổn thương, nạo vét những ổ lạc nội mạc tử cung trong cơ thể,... Trong trường hợp nặng, lạc nội mạc tử cung sâu có thể cần can thiệp ngoại khoa triệt để, bao gồm cắt bỏ tử cung, hai buồng trứng,…

Vì vậy, khi thấy các biểu hiện nghi ngờ LNMTC, người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để khám và điều trị sớm, tránh để tình trạng nặng gây ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản.

Bác sĩ Thanh Bìn