Sau khi sinh là thời điểm người mẹ thiếu nhiều chất nhất bởi mẹ đã mất rất nhiều năng lượng, máu và nước trong quá trình mang thai và vượt cạn. Nếu không được bổ sung đầy đủ dưỡng chất bằng một chế độ dinh dưỡng khoa học và nghỉ ngơi hợp lý, người mẹ sẽ không có đủ sức để tái tạo lại sức khỏe và cung cấp nguồn sữa chất lượng cho con. Trong giai đoạn này, bà mẹ nên ăn đầy đủ cân đối các loại dinh dưỡng, tránh hiện tượng thừa chất béo, thiếu dinh dưỡng.

Thừa chất béo, thiếu dinh dưỡng sau sinh - hệ quả của quan niệm sai lầm về chế độ ăn bổ sung sau khi sinh.

Sau khi sinh, nhiều phụ nữ gặp phải hiện tượng thừa chất béo nhưng lại thiếu chất dinh dưỡng do chế độ ăn uống chưa hợp lý: ăn quá nhiều chất béo (như giò heo hầm...) trong khi bỏ ngỏ thức ăn giàu canxi, sắt, khoáng chất cộng thêm với việc ít vận động khiến cơ thể người mẹ dù mập nhưng vẫn bị đau lưng, chóng mặt, buồn nôn. Cũng có rất nhiều người mẹ nhầm tưởng việc béo phì là thước đo của việc đủ chất, nên khi thấy cơ thể mập không dám tiếp tục bổ sung dinh dưỡng, điều này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của mẹ và con. Để tránh tình trạng này, người mẹ nên có một chế độ dinh dưỡng khoa học bằng cách ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng và chú ý những điểm sau đây:

- Hạn chế đồ ăn chiên, xào, đồ ngọt, thức ăn nhanh... Thay vào đó hãy chọn thức ăn nhiều protein nhưng ít mỡ, nên dùng dầu thực vật trong chế biến thức ăn.

- Ăn nhiều rau xanh, trái cây để tăng cường lượng vitamin và khoáng chất cho cơ thể.

- Nên duy trì uống sữa dành cho bà mẹ mang thai và cho con bú để đảm bảo đủ chất mà không bị tăng cân, chọn loại sữa có bổ sung FOS (chất xơ) tốt cho hệ tiêu hóa, giúp tăng khả năng hấp thụ của mẹ, vì sau khi sinh nở, hệ tiêu hóa của người mẹ thường bị yếu, khó khăn hơn trong việc hấp thụ dinh dưỡng, đặc biệt là những chất khó tiêu như đạm.

Ngoài ra, dinh dưỡng khoa học rất quan trọng để làm giàu các dưỡng chất cung cấp cho bé qua sữa mẹ - đặc biệt là nucleotides - rất cần thiết cho trẻ sơ sinh để hỗ trợ tăng cường miễn dịch vì trong giai đoạn này, hệ miễn dịch của trẻ phát triển chưa hoàn chỉnh.

- Ăn sáng vừa phải, đều đặn giúp người mẹ tránh tình trạng ăn uống quá độ trong ngày cũng là một cách hạn chế tăng cân hợp lý.

Trước đây, người mẹ sau khi sinh thường áp dụng chế độ kiêng khem khắt khe như chỉ ăn cơm trắng với muối hay chỉ ăn duy nhất thịt heo nạc kho mặn, kiêng ăn rau... Phương pháp này không tốt bởi không cung cấp đủ dưỡng chất cho cả mẹ và bé. Người mẹ sau sinh cũng cần chú ý tới việc uống nhiều nước hàng ngày (2- 3 lít) vì nước là thành phần chính tạo nên sữa cho con bú. Có thể uống nước lọc, uống sữa, nước ép trái cây. Trong thời kỳ cho con bú cần tránh các loại chất kích thích có ảnh hưởng không tốt tới hệ thần kinh và sức khỏe của bé và hạn chế một vài loại gia vị như: ớt, tỏi, hành có thể qua sữa gây mùi khó chịu, trẻ dễ bỏ bú.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm Viện Dinh dưỡng Quốc gia