Theo y học cổ truyền, hạt đậu Hà Lan vị ngọt, tính bình, không độc, có tác dụng bổ tỳ vị, lợi tiểu tiện, chỉ tả lỵ, tiêu ung độc; thường được dùng chữa các chứng ăn uống khó tiêu do thấp nhiệt úng tắc ở tỳ vị, thiếu sữa ở sản phụ, tăng huyết áp, hỗ trợ điều trị đái tháo đường...
Đậu Hà Lan có tên khoa học là Pisum sativum L. là loại cây thảo thấp, mọc leo lá kép gồm 1-3 đôi lá chét, các lá chét đầu cuống thường biến thành tua cuốn; lá kèm rất lớn. Chùm hoa ở nách lá, hoa to màu trắng hoặc màu tím. Quả đậu dẹt, màu xanh, có mỏ nhọn, chứa 5-6 hạt gần hình cầu. Đậu hà lan được sử dụng nhiều trong bữa ăn hàng ngày. Là loại rau xanh bổ dưỡng cho người, hạt có hàm lượng bột và protein cao. Ðậu Hà Lan xào, luộc, hầm hay nấu ăn tươi rất dễ tiêu hoá và làm cho sự vận chuyển đường ruột được dễ dàng, để sử dụng làm thuốc người ta thường lấy hạt.
Một số bài thuốc từ đậu Hà Lan:
- Bồi bổ sức khỏe: Đậu Hà Lan 200g, gà một con, gạo tẻ ngon 200g (tùy lượng người ăn gia giảm). Đậu rửa sạch, gà làm sạch, bỏ nội tạng, gạo vo sạch cho đủ nước vào nấu chín nhừ thành cháo. Khi chín, nêm nếm gia vị, rau thơm và múc ra bát để ăn. Mỗi tuần ăn 2 lần có tác dụng bổ dưỡng, sinh tân dịch, hòa trung hạ khí (điều hòa công năng của hệ thống tiêu hóa), lợi tiểu tiện, lợi sữa, tiêu thũng và chống khát, chống suy nhược gây cơ thể mệt mỏi.
- Chữa tiểu rắt, tiểu buốt do nóng: Đậu Hà Lan 30g, rửa sạch cho vào ấm đổ 500ml nước, sắc còn 250ml nước chia 3 lần uống trong ngày. Dùng liền 1 tuần.
- Sản phụ sau sinh ít sữa: Đậu Hà Lan 200g, móng lợn 1 chiếc. Móng giò làm sạch, chặt miếng ướp gia vị ninh nhừ cùng hạt đậu, thêm mắm muối, gia vị cho vừa miệng. Có thể chỉ dùng đậu Hà Lan nấu canh ăn cũng có tác dụng.
Đậu Hà Lan tác dụng bổ tỳ vị.
- Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp: Đậu Hà Lan 200g, rửa sạch, nấu nhừ, thêm 1 chút đường cho dễ ăn, ăn sau các bữa cơm hằng ngày. 15 ngày 1 liệu trình.
- Trị rối loạn tiêu hóa, bụng ậm ạch khó chịu: Đậu Hà Lan 200g, hương nhu 60g. Tất cả rửa sạch đổ 700ml nước sắc còn 500ml, chia làm 3 lần uống trong ngày khi thuốc còn ấm. 5 ngày 1 liệu trình.
- Hỗ trợ chữa đái tháo đường: Đậu Hà Lan luộc ăn hàng ngày rất tốt cho người đái tháo đường.
Lương y Hữu Đức