Các bé dù rất nhỏ sẽ nhanh chóng có "phản xạ" với việc bị tiêm, như quấy khóc, khó chịu, nôn mửa... vì những đau đớn do mũi kim và vắc xin mang lại. Một số trẻ sẽ gặp các phản ứng sau tiêm như sưng, đau tại vết tiêm, sốt, nổi mẩn và hãn hữu có thể có những phản ứng sau tiêm nặng nề hơn.
Các bà mẹ, ông bố sẽ thực sự cảm thấy xót xa và lo lắng cho những thiên thần nhỏ bé của mình. Nhưng bạn hãy thư giãn, tiêm chủng là việc cần làm để bảo vệ trẻ. Cách tốt nhất bạn có thể làm là trợ giúp cho trẻ để vượt qua những khó chịu này.
Theo Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện y học ứng dụng Việt Nam, có thể làm những việc rất đơn giản sau đây và em bé của bạn sẽ dễ chịu hơn trông thấy.
Bế trẻ
Nên ở ngay cạnh trẻ khi tiêm để có thể làm phân tán tư tưởng của trẻ và giúp trẻ bình tĩnh hơn trong suốt quá trình tiêm chủng. Một lựa chọn lý tưởng là hãy bế trẻ, ôm bé vào lòng nhưng hãy chắc chắn rằng sẽ để lộ phần cánh tay hoặc đùi của trẻ ra ngoài để các nhân viên y tế có thể tiêm dễ dàng hơn.
Những trẻ lớn hơn một chút có thể ngồi lên đùi, mặt đối mặt với bạn để bé có thể nhìn thấy bạn như là một chỗ dựa vững chắc trong suốt thời gian tiêm chủng.
Cho trẻ bú
Cho trẻ bú có thể giúp trẻ giảm đau khi tiêm chủng. Những trẻ được bú mẹ trong khi tiêm vaccine sẽ khóc ít hơn so với những trẻ không được bú.
Tuy nhiên, các bác sỹ khuyên rằng, bạn nên cho trẻ bú sau khi đã tiêm xong như một sự trấn an, bởi nếu bú trước, rất có thể, trẻ sẽ nôn trớ trong quá trình tiêm chủng.
Thêm một chút đường
Rất nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng đường có thể giúp giảm cảm giác đau nhói khi tiêm vaccine. Đường đặc biệt sẽ hữu ích đối với trẻ em dưới 6 tháng. Mẹ có thể thử cho trẻ uống một chút nước đường trước khi tiêm hoặc nhúng núm vú vào dung dịch nước đường và để trẻ ngậm trong khi tiêm chủng.
Phân tán tư tưởng của trẻ
Phân tán tư tưởng của trẻ là một trong những cách rất hữu hiệu để làm giảm đau trong khi tiêm vaccine.
Khi đưa trẻ đi tiêm, hãy mang theo một đồ vật mà bạn biết chắc chắn rằng sẽ thu hút sự chú ý của trẻ, ví dụ như một trái bóng, thứ đồ chơi yêu thích của trẻ, hoặc một loại đồ chơi có thể tạo ra âm thanh.
Với trẻ lớn hơn một chút, hãy nói chuyện với bé, chỉ cho bé thấy một vài chi tiết lý thú xung quanh, kể cho bé nghe một vài chuyện đùa... để trẻ ít chú ý hơn vào mũi tiêm.
Hỏi về thuốc gây tê
Các loại kem bôi ngoài da có tác dụng gây tê, như EMLA có thể làm giảm đau khi tiêm vaccine. Tuy nhiên, loại thuốc này phải mất khoảng 1 tiếng mới phát huy tác dụng. Một số loại thuốc xịt có tác dụng làm gây tê và làm mát da cũng có thể sẽ giúp ích và phát huy tác dụng trong một vài giây.
Tuy nhiên, những loại thuốc này chưa được chứng minh khoa học là có hiệu quả. Nếu bạn lo ngại về việc con mình sẽ bị đau khi tiêm vaccine, hãy hỏi ý kiến bac sỹ về việc sử dụng các loại kem bôi gây tê trước khi dùng bất cứ loại nào cho bé.
Xoa lên da của trẻ
Sau khi tiêm, bạn có thể xoa nhẹ vùng da xung quanh chỗ tiêm nhưng lưu ý không được xoa trực tiếp bên trên vết tiêm. Việc mát xa nhẹ nhàng có thể giúp trẻ thư giãn và giảm cảm giác đau do việc tiêm chủng gây ra.
Một nghiên cứu trên người trưởng thành chỉ ra rằng, những người được xoa nhẹ nhàng lên da sau khi tiêm khoảng 10 giây sẽ ít bị đau hơn. Một nghiên cứu khác lại cho thấy, ấn mạnh lên da trước khi tiêm cũng có tác dụng giảm đau.
Sử dụng Tylenol
Cho con bạn sử dụng acetaminophen (Tylenol) một thời gian ngắn trước khi tiêm có thể giúp trẻ bớt đau khi tiêm. Tylenol cũng có thể làm giảm các cơn sốt nhẹ xảy ra sau tiêm chủng.
Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng, sử dụng Tylenol để phòng cơn sốt có thể làm giảm hiệu quả của vaccine. Do vậy bạn nên hỏi ý kiến của bác sỹ về việc dùng thuốc giảm đau và thời điểm dùng thuốc trước khi dùng bất cứ loại thuốc giảm đau nào cho trẻ.
Sử dụng các biện pháp thay thế
Trong một số tình huống, bác sỹ có thể làm giảm bớt cơn đau bằng việc sử dụng một thiết bị không sử dụng kim tiêm, ví dụ như những thiết bị sử dụng áp lực từ không khí để đưa thuốc vào trong cơ thể.
Bạn có thể hỏi xem biện pháp này có thích hợp cho con bạn hay không, nhưng nhìn chung, biện pháp này đã được sử dụng tại Mỹ khi có rất nhiều người có cùng nhu cầu, cùng một lúc. Các nhà nghiên cứu vẫn đang tiếp tục nghiên cứu để tìm ra các biện pháp mới thay thế cho việc sử dụng kim tiêm.
Tiêm các mũi tiêm phối hợp
Vaccine phòng nhiều bệnh khác nhau có thể được phối hợp trong cùng 1 mũi tiêm để giảm số lần tiêm cho trẻ, và do đó, có thể giảm bớt đau khi tiêm chủng. Nếu được, bạn nên tiêm các loại vaccine phối hợp này cho trẻ, thay vì tiêm các mũi đơn. Con bạn sẽ ít phải đi tiêm hơn và rõ ràng sẽ bớt đau hơn cũng như ít lần có phản ứng sau tiêm hơn.
Ở Việt Nam hiện nay các loại văc-xin 5 trong 1, 6 trong 1 như Quinvaxem, Pentaxim, Infanrix hexa đang được sử dụng để phòng các bệnh: bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi và viêm màng não do vi khuẩn Hib, bại liệt,... tùy theo từng loại vắc xin cụ thể. Với liều 3 mũi tiêm được khuyến cáo cho trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi, việc kết hợp các loại vắc xin này trong 1 mũi tiêm đã giảm đáng kể số lần trẻ phải nhận các mũi tiêm.
Giữ bình tĩnh
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hành vi của cha mẹ sẽ ảnh hưởng đến khoảng 50% cảm xúc của trẻ khi đi tiêm. Những ông bố bà mẹ trẻ thường rất lo lắng về việc con bị đau khi tiêm chủng. Hãy thư giãn bởi trẻ chỉ cảm thấy đau vì tiêm chủng trong một vài phút, nhưng sự bảo vệ do tiêm chủng đem lại cho trẻ sẽ kéo dài một vài năm thậm chí cả đời.
Điều quan trọng bạn nên ghi nhớ:
Hãy tìm hiểu trước về các văc-xin con bạn sẽ phải tiêm chúng, những phản ứng trẻ có thể gặp phải sau khi tiêm, cách giảm bớt những khó chịu cho bé, cách chăm sóc trẻ sau khi tiêm chủng.
Hãy hỏi ý kiến bác sỹ và tuyệt đối thực hiện theo các hướng dẫn chăm sóc trẻ của bác sỹ trước, trong và sau khi tiêm chủng.
Bạn sẽ giúp con yêu vượt qua những đau đớn, khó chịu khi tiêm chủng đấy
Thanh Loan (ghi)