Năm 2013 là năm thứ 4 chúng ta tổ chức Mít tinh nhân Ngày Bảo hiểm y tế Việt Nam, Sau 3 năm triển khai thực hiện, Luật BHYT đã thực sự đi vào cuộc sống, khẳng định tính đúng đắn, tính phù hợp trong lựa chọn chính sách tài chính y tế thông qua BHYT - một trong những chính sách an sinh xã hội, rất nhân đạo, ưu việt của Đảng và nhà nước ta và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng:  

 

 

 

Tính đến ngày 30/12/2012, Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành 20 văn bản hướng dẫn thực hiện Luật BHYT. Các Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng cũng đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện Luật BHYT trong phạm vi, chức năng, nhiệm vụ của mình đối với các nội dung có liên quan.

 

Ban Cán sự Đảng Bộ Y tế đã phối hợp với các Ban của Đảng, Ban Cán sự Đảng BHXH Việt Nam trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 21 về tăng cường công tác BHXH và BHYT, trình Thủ tướng Chính phủ Đề án thực hiện Lộ trình tiến tới BHYT toàn dân giai đoạn 2012- 2015 và 2020.

 

Bộ Y tế đã tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ đưa tiêu chí về “tỷ lệ người dân tham gia các hình thức BHYT” vào 19 tiêu chí xây dựng Nông thôn mới cấp xã (ban hành theo Quyết định 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2010 của Thủ tướng Chính phủ). Trong Quyết định 800/QĐ-TTg ngày 04/6/2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020, Bộ Y tế đã được giao chủ trì thực hiện Dự án “phát triển y tế, chăm sóc sức khỏe cư dân nông thôn” đây là một trong những mục tiêu của dự án là đạt tỷ lệ người dân tham gia BHYT. 

 

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn thực hiện Luật BHYT được ban hành kịp thời, bảo đảm chất lượng, và đáp ứng các yêu cầu trong tổ chức thực hiện chính sách. 

 

 

Các hoạt động tuyên truyền phổ biến Luật BHYT luôn gắn với tuyên truyền thực hiện Quy tắc ứng xử của cán bộ, viên chức trong các đơn vị sự nghiệp y tế và thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong cán bộ, nhân viên ngành y tế, huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị trong tổ chức thực hiện Luật BHYT và được người dân đồng tình hưởng ứng.

 

Chính sách BHYT cũng đã góp phần quan trọng làm thay đổi nhận thức của người dân trong việc lựa chọn các giải pháp tài chính để chăm lo sức khỏe của bản thân. Người tham gia BHYT ngày càng hiểu rõ hơn về chính sách của Đảng và Nhà nước về BHYT, nhận thức đầy đủ về quyền lợi và trách nhiệm thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT. Bảo hiểm y tế đã trở thành một phần trong nhu cầu đời sống xã hội của nhân dân và dành được sự quan tâm của mọi đối tượng. Đây không chỉ là kết quả của việc thực thi nghiêm pháp luật về BHYT của các cá nhân, cơ quan, tổ chức liên quan mà còn là kết quả của quá trình kiên trì tuyên truyền, vận động với sự hỗ trợ tích cực của các cơ quan ngôn luận, cơ quan truyền thông.

 

Tiếp theo kết quả 2 năm thực hiện Luật, năm 2013, Bộ Y tế tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình 527/CTr-BYT ngày 18/6/2009 về nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh BHYT, tăng cường thực hiện cải cách thủ tục hành chính, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhằm giảm các thủ tục không cần thiết trong đăng ký khám, chữa bệnh BHYT, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh.

 

Bộ Y tế đã định kỳ tổ chức giao ban với các Bệnh viện để chấn chỉnh công tác khám chữa bệnh BHYT, triển khai áp dụng các phương thức thanh toán, hướng dẫn quản lý và sử dụng Quỹ BHYT; đồng thời chỉ đạo các Sở Y tế tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật về BHYT, phối hợp với cơ quan Bảo hiểm xã hội hướng dẫn đăng ký khám chữa bệnh ban đầu, tổ chức khám chữa bệnh BHYT theo đúng quy định của Luật BHYT.

 

Cũng trong năm 2012-2013, các Đề án Giảm quá tải, Đề án Bệnh viện vệ tinh, Đề án Bác sỹ gia đình, Đề án y tế biển đảo, Đề án Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam, Đề án Đưa cán bộ y tế trẻ ưu tú về các huyện nghèo đã được phê duyệt góp phần nâng cao năng lực cho y tế tuyến cơ sở, cả về nhân lực và trang thiết bị, nhằm tăng cường chất lượng khám chữa bệnh của y tế cơ sở và tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng cho các đối tượng tham gia BHYT. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định đổi mới cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính của các đơn vị sự nghiệp y tế, nhằm tạo nguồn lực cho việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, từ đó tạo sự hấp dẫn, thu hút của BHYT đối với người dân. Đây cũng được coi là một giải pháp quan trọng để thực hiện lộ trình BHYT toàn dân.

 

 

Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng đã tổ chức nhiều đoàn kiểm tra, giám sát công tác khám chữa bệnh BHYT, quản lý và sử dụng quỹ BHYT tại các Bệnh viện trực thuộc Bộ và một số Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Nhi, Bệnh viện Điều dưỡng phục hồi chức năng… trong toàn quốc. Tham gia các đoàn kiểm tra, giám sát thực hiện Luật BHYT của Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội tại một số tỉnh, thành phố. Qua kiểm tra, giám sát đã phát hiện, chấn chỉnh công tác tham mưu, tổ chức triển khai thực hiện Luật BHYT đồng thời giải quyết kịp thời những vướng mắc trong thực hiện Luật. 

 

Việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thường xuyên và hiệu quả đã góp phần nâng cao năng lực trong quản lý, điều hành, thực hiện chính sách BHYT của các bên, kết quả là Quỹ BHYT bước đầu cân đối thu chi và đã có kết dư liên tục 3 năm 2010-2012, góp phần tạo ra nguồn tài chính công đáng kể cho công tác khám chữa bệnh BHYT. 

 

 

Công tác quản lý Nhà nước về BHYT đã được tăng cường trong sự phối hợp tương đối chặt chẽ, đồng bộ và trách nhiệm của Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hộiViệt Nam, với các bộ, ngành, tổ chức đoàn thể trong quá trình xây dựng hệ thống các văn bản hướng dẫn, tạo hành lanh pháp lý cho việc thực hiện các chế độ, chính sách BHYT. Đặc biệt, Bộ Y tế và BHXH Việt Nam đã thường xuyên tổ chức giao ban hằng quý để tăng cường sự phối hợp trong hoạt động chỉ đạo, tổ chức thực hiện BHYT.

 

Sở Y tế các tỉnh, thành phố đã xác định trách nhiệm và chủ động trong tham mưu với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố thực hiện chức năng quản lý nhà nước về BHYT ở địa phương. Một số địa phương đã có sự phối hợp tốt giữa ngành y tế và cơ quan BHXH trong tổ chức triển khai Luật Bảo hiểm y tế (Đà Nẵng, Hà Nội, Quảng Ninh, Tiền Giang, Hà Tĩnh, Nghệ An….)

 

 

Sau 3 năm thực hiện Luật BHYT, đến 31/12/2012, tổng số người tham gia BHYT là 59,3 triệu, tăng 9 triệu người so với năm 2009, đạt tỷ lệ bao phủ 67% dân số. Quyền lợi của người tham gia BHYT được mở rộng và bảo đảm, công tác tổ chức khám chữa bệnh và thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT được cải thiện đáng kể về quy trình, thủ tục trong khám chữa bệnh. Người nghèo và các đối tượng chính sách xã hội, người có công, Trẻ em dưới 6 tuổi đã được quan tâm trong tiếp cận, trong thụ hưởng các dịch vụ y tế theo quy định của Luật. 

 

Bộ Y tế đang tiếp tục phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam triển khai thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế giai đoạn 2013-2020 và Quyết định số 538/QĐ-TTg ngày 29/3/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án thực hiện lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân giai đoạn 2012-2015 và 2020.

 

Những kết quả trên đây, cùng với nỗ lực chung của cả hệ thống chính trị được xem như là cơ sở vững chắc để thực hiện mục tiêu tiến tới BHYT toàn dân khi chúng ta đang đứng trước một số thách thức như: vẫn còn trên 30% dân số chưa tham gia BHYT;  vấn đề tuân thủ pháp luật về BHYT và phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành trong tổ chức thực hiện Luật BHYT còn hạn chế;  công tác truyền thông, tuyên truyền chưa đáp ứng yêu cầu; khả năng đáp ứng, tiếp cận dịch vụ y tế và chất lượng khám chữa bệnh chưa đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về chăm sóc sức khỏe của nhân dân.

 

 

Ngày 22/11/2012, Bộ Chính trị đã có Nghị quyết số 21-NQ/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012-2020 nhằm xác định rõ vai trò lãnh đạo của cấp ủy Đảng, Chính quyền trong thực hiện các chính sách,chế độ BHXH, BHYT. Những mục tiêu được xác định là: Tăng nhanh diện bao phủ đối tượng tham gia BHYT, nhất là BHYT tự nguyện; thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân. Phấn đấu đến năm 2020, có trên 80% dân số tham gia BHYT. Sử dụng có hiệu quả và đảm bảo cân đối quỹ BHYT. Xây dựng hệ thống BHYT hiện đại, chuyên nghiệp, hiệu quả cao, đáp ứng yêu cầu và hội nhập quốc tế. 

 

Để thực hiện những mục tiêu trên, Nghị quyết  cũng đề ra 4 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu: (1) Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chính sách, chế độ BHYT; (2) Hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về BHYT; (3) Nâng cao chất lượng dịch vụ và công tác thực hiện các chế độ, chính sách BHYT; (4) Tăng cường quản lý nhà nước về  BHYT. 

 

Bộ Y tế đã có kế hoạch triển khai Nghị quyết quan trọng này, tập trung vào công tác tuyên truyền, phổ biến, học tập, quán triệt Nghị quyết số 21-NQ/TW của Bộ Chính trị tới các đảng viên thuộc các cấp ủy đảng của các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, y tế các bộ, ngành khẳng định quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về vị trí, vai trò, ý nghĩa của BHXH, BHYT trong hệ thống an sinh xã hội. Đồng thời với việc ban hành văn bản hướng dẫn các đơn vị, sở  y tế các địa xây dựng và triển khai nhiệm vụ cụ thể cho toàn thể đảng viên, cán bộ, viên chức của cơ quan y tế từ trung ương đến địa phương và y tế các bộ, ngành. 

 

Một trong những hoạt động cụ thể đã được Bộ Y tế và các Bộ ngành phối hợp thực hiện đó là việc trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 538/QĐ-TTg  ngày 29/3/2013, phê duyệt Đề án “Thực hiện lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân giai đoạn 2012-2015 và 2020”  với 3 mục tiêu cụ thể là:

 

(1) Tăng tỷ lệ dân số tham gia BHYT; Mở rộng các nhóm đối tượng để đến năm 2015 đạt tỷ lệ trên 70%  dân số tham gia BHYT, đến năm 2020 có trên 80% dân số tham gia BHYT;

 

(2) Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh BHYT, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người tham gia BHYT; 

 

(3) Từng bước đổi mới cơ chế tài chính theo hướng đầu tư trực tiếp cho người thụ hưởng dịch vụ y tế thông qua hình thức hỗ trợ tham gia BHYT, bảo đảm cân đối thu - chi quỹ BHYT, phấn đấu giảm tỷ lệ chi tiêu y tế trực tiếp từ tiền túi của hộ gia đình xuống dưới 40% vào năm 2020.

 

 Đề án đã đưa ra các giải pháp có tính đồng bộ, bao gồm: (1) Xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật về BHYT; (2) Cam kết chính trị mạnh mẽ và sự tham gia của hệ thống chính trị; (3)Tăng tỷ lệ bao phủ BHYT, tập trung vào các nhóm đối tượng: Người lao động trong các doanh nghiệp; Người thuộc hộ gia đình cận nghèo; Học sinh, sinh viên; Hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình; nhóm tự nguyện tham gia BHYT và trẻ em dưới 6 tuổi; (4) Nâng cao chất lượng và đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh BHYT (Bộ Y tế có Đề án riêng); (5) Đẩy mạnh công tác y tế dự phòng và chăm sóc sức khỏe ban đầu; (6) Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHYT; (7) Đổi mới cơ chế tài chính và phương thức thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT; (8) Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thực hiện chính sách BHYT; (9) Nâng cao năng lực quản lý nhà nước và hệ thống tổ chức thực hiện BHYT; (10) Cân đối và bảo toàn quỹ BHYT; (11) Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý; (12) Nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế.

 

Đề án đã xác định trách nhiệm của các Bộ, Ngành, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân các tỉnh, thành phố và các Tổ chức, Đoàn thể liên quan theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình tham gia thực hiện các nội dung phù hợp của mỗi giải pháp. Việc xác định cụ thể, chi tiết nội dung và cách làm của từng giải pháp, cùng với quy định cụ thể trách nhiệm của các bên liên quan sẽ đảm bảo tính khả thi của dự án. Trong quá trình triển khai sẽ có những đánh giá và rút kinh nghiệm, cùng với học tập kinh nghiệm trên thế giới để có những điều chỉnh phù hợp, đặc biệt sau khi Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật BHYT sửa đổi, bổ sung được ban hành. Với các tiếp cận mang tính tổng thể và giải pháp rõ ràng,  Đề án được kỳ vọng sẽ đạt mục tiêu bao phủ BHYT trên cả 3 phương diện về tỷ lệ dân số tham gia BHYT, phạm vi dịch vụ y tế được thụ hưởng và giảm chi trả từ tiền túi của người sử dụng dịch vụ y tế; đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHYT, góp phần tạo nguồn tài chính ổn định cho công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân theo hướng công bằng, hiệu quả, chất lượng và phát triển bền vững. 

 

Với quyết tâm thực hiện hiệu quả chính sách BHYT và nhằm mục tiêu BHYT toàn dân, ngày “Bảo hiểm y tế Việt Nam” 01/7 năm nay có chủ đề là “Thúc đẩy tiến trình thực hiện lộ trình tiến tới BHYT toàn dân”.  Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam mong rằng chủ đề hành động này sẽ được tuyên truyền sâu rộng và thực hiện hiệu quả trong các cấp, các ngành và toàn thể xã hội, dưới sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp ủy Đảng, chính quyền và tổ chức đoàn thể phát huy tinh thần trách nhiệm, chung tay góp sức thực hiện thành công Đề án “Thực hiện lộ trình tiến tới BHYT toàn dân, giai đoạn 2012-2015 và đến 2020”.